Een bank run is zo slecht nog niet

Pieter Lakeman riep 1 oktober iedereen op zijn spaargeld op te nemen bij de DSB Bank. Uitzonderingen daargelaten viel iedereen, met name politici, over hem heen omdat de uitspraak 'onverstandig' zou zijn. Hij zou toch moeten weten dat dit een 'bank run' zou kunnen veroorzaken? Had Lakeman dan niets geleerd van Northern Rock of Icesave?

Wat mij verwondert, is dat niemand, althans voor zover ik kan overzien, zich openlijk afvraagt of het niet raar is dat één iemand in staat is om een bank zo makkelijk omver te trekken. En of dit dan niet meer zegt over de fragiele status van het monetaire systeem dan over deze man? Met een beetje ongeluk zou het ING ook kunnen overkomen. Niet voor niets moest de Nederlandse Staat ingrijpen, anders hadden de buitenlandse spaarders wel eens ING Direct kunnen laten vallen.

Los van de intenties van Lakeman vind ik dat iedereen de vrijheid moet hebben om dergelijke uitspraken te doen. En het feit dat een dergelijke uitspraak zo snel kan leiden tot een bank run en daardoor een liquiditeitstekort van een bank bevestigt voor mij dat het huidige monetaire systeem aan grootschalige verandering toe is. En dan heb ik het niet over nog meer regelgeving, de weg die nu bewandeld wordt. Wanneer een bank stelselmatig meer lang uitleent dan kort inleent, is iedere (spaar)bank per definitie vatbaar voor een bank run. Een bank run kan door een bank heel simpel worden voorkomen door de termijnstructuur van bezittingen en verplichtingen op elkaar af te stemmen, zoals ieder winstgevend ander bedrijf opererend in een vrije markt doet. Dan zouden enkel de direct opeisbare tegoeden kunnen worden opgevraagd, hetgeen de bank dan ook in kas zou hebben, waardoor de bank run onschadelijk zou zijn. Schaf het depositogarantiestelsel af en spaarders zouden vanzelf via rapportage van hun bank verlangen dat de bank haar bezittingen en verplichtingen op elkaar afstemt. De tucht van de vrije markt werkt, ook voor banken. Tijd om hiermee te gaan experimenteren. Los hiervan heb je dan ook geen centrale banken meer nodig, stopt de inflatie en heb je geen conjunctuurcrises meer. Maar dat terzijde.

Paul Buitink